23 Αυγούστου …
Σύναξη Της Παναγιάς της Προυσιώτισσας , στην Ευρυτανία Παναγία η ἐν τῷ Πυρσῷ τῆς Εὐρυτανίας …
Προύσηθεν εικών , της Aγνής τη Eλλάδι ,
Ποταμός ίκται , θαυμάτων αεννάων …
Στις ελατόφυτες βουνοκορφές της Ευρυτανίας , σφηνωμένη ανάμεσα σε κάθετους γκριζωπούς βράχους με άγρια μεγαλοπρέπεια , προβάλλει η Ιερά Μονή του Προύσου ,
είναι Ιστορικό Μοναστήρι , με μεγαλόπρεπα τριώροφα κτίρια , εκεί Φυλάσσεται η Θαυματουργή Εικόνα Της Παναγίας , που επονομάζεται Προυσιώτισσα και Εορτάζει με κάθε Εκκλησιαστική και βυζαντινή μεγαλοπρέπεια στις 22 – 23 Αυγούστου …
Την Θαυματουργή Εικόνα Της Θεοτόκου λέγεται ότι την ζωγράφισε Ο Ευαγγελιστής Λουκάς και ήλθε από την Προύσα της Μικράς Ασίας ,
σύμφωνα με το χειρόγραφο 3 του κώδικα της Ιεράς Μονής Προυσιωτίσσης , την έφερε κάποιος ευγενής νέος στα χρόνια της εικονομαχίας του 829 μ.Χ. , επί εικονομάχου Βασιλέως Θεοφίλου , στο δρόμο για την Ελλάδα , στην Καλλίπολη της Θράκης την έχασε …
Η Εικόνα Αποκαλύφθηκε Θαυματουργικά σε ένα τσοπανόπουλο , με μια στήλη Φωτός σαν πυρσός , για αυτό πήρε και την επωνυμία Πυρσός , ο νέος όταν το έμαθε θέλησε να την πάρει ,
αλλά η Εικόνα Θαυματουργικά γύρισε και πάλι στο άγριο μέρος της Ευρυτανίας , όπου αποκαλύφθηκε στους ντόπιους βοσκούς τη νύχτα από 22 προς 23 Αυγούστου , ο νέος μαζί με έναν υπηρέτη του πήγαν και αυτοί εκεί , όπου έγιναν Μοναχοί μετανομασθέντες Διονύσιος και Τιμόθεος αντίστοιχα …
Η Εικόνα Της Παναγίας είναι τύπου Οδηγήτριας , είναι επιχρυσωμένη με αργυρό επίχρυση ένδυση , δώρο του Στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη που φιλοξενούνταν στην Μονή την περίοδο της επανάστασης του 1821 μ.Χ. ,
την ένδυση την κατασκεύασε ο χρυσοχόος Γεώργιος Καρανίκας το 1824 μ.Χ. , όπως μας αποκαλύπτει η ανάγλυφη επιγραφή πάνω από τον δεξιό ώμο Της Παναγίας …
Στο Ιστορικό της Μονής αναφέρεται ότι επί τουρκοκρατίας καταστράφηκε πολλές φορές , η τελευταία καταστροφή μετέβαλε τα κτίρια σε σωρούς ερειπίων , έγινε το 1944 μ.Χ. από τους Γερμανούς ,
ένας αξιωματικός θέλησε να κάψει και την Εκκλησία , προσπάθησε πολλές φορές , αλλά χωρίς αποτέλεσμα , ενώ στεκόταν από έξω και έδινε διαταγές , τιμωρήθηκε παραδειγματικά από το χέρι Της Παναγίας …
Μια αόρατη δύναμη τον έριξε με ορμή πάνω στο πλακόστρωτο , το χτύπημα ήταν δυνατό και ο Γερμανός ήταν ανίκανος να σηκωθεί ,
τον σήκωσαν οι στρατιώτες και τον έβαλαν πάνω σε ζώο για να τον μεταφέρουν στο Αγρίνιο , έτσι ο Ναός παρέμεινε αβλαβής , όπως διαφυλάχθηκε ακέραιος δια μέσου των αιώνων …
Λόγω του εμφυλίου πολέμου οι κάτοικοι της Ευρυτανίας και ορεινής Ναυπακτίας εγκαταλείπουν τα χωριά τους και προσφεύγουνε για ασφάλεια σε άλλα μέρη της Ελλάδος ,
μαζί τους προσφεύγει και η Θαυματουργή Εικόνα Της Παναγίας , Μεταφέρεται από τους Μοναχούς του Προύσου στη ακρόπολη της Ναυπάκτου , το Μοναστήρι παραμένει τελείως έρημο …
Ύστερα από καιρό αρχίζουν οι επιχειρήσεις του στρατού , η ενάτη μεραρχία αναλαμβάνει εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην Ευρυτανία , τμήματα περνούν από τον Προυσό ,
Αξιωματικοί και Στρατιώτες πλησιάζουν στη σκοτεινή Εκκλησούλα της σπηλιάς και μπαίνουν για να Προσκυνήσουν , μέσα αντικρίζουν ένα παράδοξο θέαμα , μπροστά το τέμπλο , στα αριστερά της ωραίας πύλης , ένα αναμμένο καντήλι και μια καλόγρια γονατιστή …
Οι Στρατιώτες απορούν πως ζει αυτή η Μοναχή εδώ , την στιγμή που η Ευρυτανία είναι τελείως έρημη από κατοίκους , πως συντηρείται , τι τρώει , που βρίσκει λάδι για το καντήλι , Την ερωτούν και Εκείνη σεμνά και πονεμένα τους απαντά ,
Παιδιά μου , ζω εδώ Μοναχή μου δυόμισι τώρα χρόνια , για τη δική μου ζωή δεν χρειάζονται φαγητό και ψωμί , μου αρκεί ότι έχω το καντήλι μου αναμμένο …
Οι Στρατιώτες κουρασμένοι από τις επιχειρήσεις και βιαστικοί να φύγουν , δεν έδωσαν προσοχή στα λόγια Της , την επομένη μέρα , όταν τα έφεραν πάλι στη μνήμη τους , κατάλαβαν πως επρόκειτο για κάτι Θαυμαστό ,
όταν περνούσαν από τη Ναύπακτο , ζήτησαν με επιμονή άδεια από τον Διοικητή τους να επισκεφθούν τον Μητροπολίτη , ο Επίσκοπος Ναυπακτίας και Ευρυτανίας Χριστόφορος τους υποδέχθηκε με αγάπη , αφού τους άκουσε συγκινημένος , έριξε φως στο Μυστήριο …
Ο Ναός που επισκεφθήκατε τους είπε , ανήκει στην έρημη τώρα Ιερά Μονή Προυσιώτισσας , της οποίας η Θαυματουργή Εικόνα βρίσκεται πάνω από δυο χρόνια εδώ ,
στο Παρεκκλήσι της Μητροπόλεως μας , στον Άγιο Διονύσιο , πηγαίνετε να την Προσκυνήσετε και θα καταλάβετε …
Πήγαν και Προσκύνησαν , τότε αυθόρμητα δόθηκε η εξήγηση στην απορία τους , στην Εικόνα Της Θεομήτορος αναγνώρισαν Την Μοναχή ,
εκείνη που συνάντησαν στο Εκκλησάκι της σπηλιάς , ψηλά στον Προυσό …….
Απολυτίκιο …
Της Ελλάδος απάσης συ προΐστασαι πρόμαχος και τερατουργός εξαισίων τη εκ Προύσσης εικόνι Σου , Πανάχραντε Παρθένε Μαριάμ , και γαρ φωτίζεις εν τάχει τους τυφλούς δεινούς τε απελαύνεις δαίμονας και παραλύτους δε συσφίγγεις αγαθή , Κρημνών τε σώζεις και πάσης βλάβης τους σοι προστρέχοντας , Δόξα τω σω ασπόρω τοκετώ , δοξα τω σε θαυμαστώσαντι , δόξα το ενεργούντι δια σου τοιαύτα θαύματα …….
Σύναξη Της Παναγίας της Πολίτισσας , στα Λιβάδια Τήλου …….
Σύναξη Της Κυρά-Παναγίας , στην Κάρπαθο …….
Σύναξη Της Παναγιάς της Αποκουής , στον Νίμο της Σύμης …….