17 Μαΐου …
Άγιος Νικόλαος εκ Μετσόβου …
Ίν’ εκφύγης πυρ της γεέννης παμμάκαρ ,
Tο πυρ υπέστης Nικόλαε ευθύφρον …
Ο Νεομάρτυς Νικόλαος Μπασδάνης η Βλαχονικόλας η Εξηντατρίχης , όπως αλλιώς Ονομάζεται , γεννήθηκε στο Μέτσοβο της Ηπείρου από φτωχούς , αλλά πολύ Πιστούς γονείς …
Έζησε σε μια περίοδο δύσκολη και ταραγμένη , μετά την αποτυχία των επαναστατικών κινημάτων του Μητροπολίτου Τρίκκης Διονυσίου Του Φιλοσόφου , οι διώξεις και οι πιέσεις των Μουσουλμάνων κατά των Χριστιανών , είχαν φτάσει στο αποκορύφωμα τους , Ο Νικόλαος σε νεαρή ηλικία πήγε στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας , όπου εργαζόταν σε τούρκικο αρτοποιείο , οι Τούρκοι χρησιμοποιώντας τρομοκρατικές μεθόδους , Τον ανάγκασαν να εξισλαμιστεί , όταν συνειδητοποίησε το μεγάλο Του ολίσθημα , επέστρεψε στο Μέτσοβο , όπου ζούσε Χριστιανικά …
Η φτώχεια και οι δύσκολες συνθήκες διαβιώσεως , που επικρατούν εκείνη την περίοδο στο Μέτσοβο , αναγκάζουν Τον Νικόλαο να ξαναπάει στα Τρίκαλα , για να πουλήσει δαδί , έγινε αντιληπτός από κάποιον Τούρκο κουρέα που γειτόνευε με τον αρτοποιό , αυτός Τον συλλαμβάνει , Τον σέρνει βίαια στον δρόμο , Τον βρίζει δημόσια γιατί πρόδωσε το Ισλάμ και έγινε πάλι Χριστιανός , Εκείνος επειδή φοβήθηκε τις συνέπειες , έδωσε στον Τούρκο το φόρτωμα του δαδιού και δεσμεύτηκε μαζί του να του πηγαίνει κάθε χρόνο από ένα φόρτωμα δαδί , μετά την συμφωνία αυτή ο Τούρκος Τον άφησε ελεύθερο …
Επιστρέφοντας στο Μέτσοβο Ο Νικόλαος , έκανε αυστηρή αυτοκριτική , συνειδητοποίησε ότι οι συνεχείς αυτές Πνευματικές πτώσεις και οι ένοχοι συμβιβασμοί , δεν αποτελούν γνωρίσματα των Μαθητών Του Ιησού , τότε πήρε την μεγάλη απόφαση να μην ξανά συμβιβαστεί σε θέματα Πίστεως και αν χρειαστεί , να θυσιάσει και την ζωή Του στον βωμό της Αγάπης Του Χριστού , αυτές οι μεταπτώσεις όσο απλές και αν φαίνονται , είναι ωστόσο αρκετά δραματικές και παρουσιάζουν τον ψυχογραφικό πίνακα ενός ανθρώπου , που πορεύεται από την ομιχλώδη ατμόσφαιρα προς Το Φως …
Με αυτοπεποίθηση Ο Νικόλαος πηγαίνει στον Πνευματικό Του για να Εξομολογηθεί και να φανερώσει σε αυτόν τους μελλοντικούς Του στόχους , Ο Πνευματικός έχοντας υπόψη του την συναισθηματική αστάθεια Του , Τον συμβουλεύει να αφήσει προς το παρόν τους υψηλούς αυτούς στόχους , επειδή φοβόταν μην υποπέσει σε δεύτερη άρνηση της Πίστεως , όμως μένει σταθερός στην μεγάλη Του Απόφαση , ο Πνευματικός βλέποντας Το σταθερό και αμετακίνητο Φρόνημα Του , Τον Ευλόγησε και Τον άφησε να Πορευτεί στο Μαρτύριο …
Με την Ευχή Του Πνευματικού Του Ο Νικόλαος μεταβαίνει για άλλη μια φορά στα Τρίκαλα , με την απόφαση να δώσει αυτή την φορά , την καλή Μαρτυρία Του Ιησού Χριστού , Τον αντιλαμβάνεται ο Τούρκος κουρέας , εκνευρισμένος Τον ρωτάει για το δαδί που του είχε υποσχεθεί , στην αρνητική απάντηση Του , Τον καταγγέλλει στους Τούρκους της γειτονιάς , οι οποίοι με βίαιο τρόπο Τον Οδηγούν στο τούρκικο Κριτήριο με βασική κατηγορία την αλλαξοπιστία , στις ερωτήσεις και απειλές των Τούρκων Δικαστών , απαντάει , Χριστιανὸς ἐγεννήθην καὶ Χριστιανὸς εἶμαι καὶ Χριστιανὸς θέλω νὰ ἀποθάνω …
Μη μπορώντας να Τον μεταπείσουν με την πειθώ , χρησιμοποιούν την βία , η οποία μεταφράζεται σε άγριους ξυλοδαρμούς , σκόπιμη στέρηση της τροφής και του νερού , σαδιστικές και απάνθρωπες ενέργειες , Τέλος , Τον ρίχνουν σε σκοτεινή φυλακή , όπου για πολλές μέρες Τον ταλαιπωρούν με πείνα , δίψα και διάφορα βασανιστήρια , Ο Νικόλαος τα υποφέρει όλα με Θαυμαστή Πίστη και Υπομονή , Τον παρουσιάζουν στο άνομο Κριτήριο , όπου και πάλι , Κήρυξε Μεγαλοφώνως Τον Χριστό , πως είναι Θεός Αληθινός και Αυτόν Πιστεύει και δεν Τον αρνείται ποτέ …
Οι Τούρκοι Δικαστές βλέποντας την Αμετάκλητη γνώμη Του Νικολάου , παίρνουν την απόφαση να Τον ρίξουν στην φωτιά , με εντολή τους ανάβεται μεγάλη πυρκαγιά στην κεντρική αγορά των Τρικάλων , πάνω στην οποία με μανία και πάθος Τον ρίχνουν , με Θαυμαστή Γαλήνη και Ηρεμία αντιμετώπισε Το Μαρτύριο , Δοξολογώντας Τον Χριστό , γιατί Αξιώθηκε να ατιμαστεί και να Θανατωθεί για Χάρη Του , Έτσι την 17 η Μαΐου του 1617 μ.Χ. , Ο Άγιος Νικόλαος Παρέδωσε Την Αγιασμένη Του Ψυχή , στον Αρχηγό της ζωής και του Θανάτου …
Κάποιος Πιστός κεραμοποιός , από Ευλάβεια κινούμενος , έδωσε αρκετά χρήματα στους Τούρκους φύλακες , που αγρυπνούσαν στον τόπο Του Μαρτυρίου , αγόρασε Την Κάρα Του Νεομάρτυρος , είχε μερικές βλάβες στο σημείο των κροτάφων από την φωτιά , Την έκρυψε σε τοίχο του σπιτιού του , χωρίς κανένας να το γνωρίζει , μετά τον θάνατο του κεραμοποιού , το σπίτι αγοράστηκε από κάποιον που ονομαζόταν Μέλανδρος , αυτός δεν γνώριζε για Τον μεγάλο Θησαυρό που κρυβόταν στον τοίχο του σπιτιού του , βραδινή ώρα την 17 η Μαΐου του 1618 μ.Χ. , είδε να Λάμπει Φως στο σημείο εκείνο του τοίχου , κατά την διάρκεια του ύπνου , δέχτηκε την πληροφορία ότι στο σημείο Βρίσκεται κρυμμένη Η Κάρα Του Νεομάρτυρος Νικολάου …
Το πρωί άνοιξε το μέρος εκείνο του τοίχου και Βρήκε Την Αγία Κάρα , επειδή έκρινε τον εαυτό του ανάξιο να κρατάει έναν τόσο μεγάλο Θησαυρό , Την Δώρισε στην Ιερά Μονή Βαρλαάμ των Μετεώρων , όπου είχε αδελφό Μοναχό , για Μνημόσυνο Αιώνιο δικό του και των γονέων του , Εκεί Φυλάγεται μέχρι σήμερα , με εξαίρετη Ευλάβεια σε οκτάπλευρο ασημένιο κουτί , Η Κάρα Του Αγίου , γεμίζει τον τόπο με Ξεχωριστή Ευωδία διαρκείας , που την αισθάνεται έντονα ο κάθε Προσκυνητής ,
Τεμάχια Των χεριών Του Αγίου Νικολάου Βρίσκονται στην Ιερά Μονή Ελεούσης Ιωαννίνων , και στον Ναό Του Αγίου Νικολάου Σκαμνελίου Ιωαννίνων ,
Δόντι Του Αγίου Βρίσκεται στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Μετσόβου …
Δύο Ακολουθίες προς Τιμήν Του Αγίου έχουν γραφτεί ,
Η πρώτη είναι πόνημα του Μεγάλου Μετσοβίτη Διδασκάλου του Γένους Νικολάου Κύρκου η Τζαρτζούλη , εκδόθηκε για πρώτη φορά στην Βενετία το 1757 μ.Χ. από τον Αντώνιο Τζάτα ,
Η δεύτερη έκδοση της ίδιας Ακολουθίας έγινε στην Βενετία το 1771 μ.Χ. , με την επιμέλεια και τις διορθώσεις του Αντωνίου Βόρτολη , Ανατύπωση της Ακολουθίας αυτής έγινε το 1968 μ.Χ. στα Τρίκαλα Θεσσαλίας ,
Η δεύτερη Ακολουθία είναι ποίημα του αειμνήστου Υμνογράφου της Εκκλησίας μας , Γερασίμου Μοναχού Μικραγιαννανίτου , Η Ακολουθία αυτή περιλαμβάνεται στο Ηπειρωτικό Λειμωνάριο , που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1968 μ.Χ., με την πρόνοια του Μακαριστού , τότε Μητροπολίτου Ιωαννίνων Σεραφείμ και μετέπειτα Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος …
Ορισμένοι συναξαριστές , όπως Του Αγίου Νικοδήμου Του Αγιορείτου , Αναφέρουν Την Μνήμη Του Αγίου Νικολάου εκ Μετσόβου στις 16 Μαΐου ,
Ο Άγιος Νεομάρτυρας Νικόλαος , μετά από τις απαραίτητες ενέργειες του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Τρίκκης και Σταγών κ. Αλεξίου , Κατατάχτηκε Επίσημα στο Ορθόδοξο Εορτολόγιο το 1988 μ.Χ. από το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως , Τιμάται στις 17 Μαΐου …….
Απολυτίκιο …
Πατρὶς χόρευε λαμπροφοροῦσα , νεομάρτυρος τοῦ Νικολάου καὶ γὰρ οἰκεῖον αὐτόν , ἔχεις νῦν προστάτην σου , τὴν Οὐρανῶν γὰρ βασιλείαν τὴν ἄληκτον , τῶν οἰκείων ἄθλων ἐξωνησάμενος , δυσωπεῖ ἀεὶ Χριστὸν τὸν Θεὸν δωρήσασθαι , τὴν εἰρήνην σοι καὶ τὸ μέγα ἔλεος …….
